- توضیحات
- نوشته شده توسط Mohammadreza
- دسته: یادداشت ها
- بازدید: 3122
سرهنگ بازنشسته محمد رضا اکبر حلوایی -معاون سابق مشمولان و امور معافیت های سازمان وظیفه عمومی
یکی از اصول بدیهی در تصویب هر قانون ، الزام مجری به اجرای دقیق آن است که در این صورت برای پیشنهاد دهندگان و تصویب کنندگان ، درستی قانون یا نقص و عدم پیش بینی صحیح انتظارات را مشخص می کند .
از جمله قوانینی که افراد زیادی از جامعه را دربرمی گیرد قانون خدمت وظیفه عمومی است و انتظار آن است که سازمان وظیفه عمومی به عنوان مجری بخش قابل توجهی از آن،علاوه بر اجرای صحیح قانون و عمل به آیین نامه های مربوط ، دستورالعملها و بخشنامه های مربوط را به نحوی تنظیم نماید که اولا مغایر یا محدود کننده قانون و آیین نامه نباشد و ثانیا اجرای درست آن را با لحاظ منافع مشمولان تامین نماید و در کنار این موارد، نظارت لازم بر نحوه انجام وظایف توسط واحد های تابعه را نیز معمول دارد تا خدای ناکرده بدلیل جهل یا سوء استفاده از موقعیت حقی از مردم ضایع نشود .
متاسفانه آنچه که از عملکرد سازمان وظیفه عمومی در این مورد مشاهده می شود بی توجهی به اعمال نظرات شخصی در اجرای قانون ، از سوی کارکنان آن سازمان در تهران ، مراکز استان و شهرستان است .
هرچند که دامنه این سهل انگاری و شاید تعمد نانوشته برای کاهش معافیت ها گسترده است لیکن تنها به دو مورد آن اشاره می شود :
۱- معافیت کفالت مادر مطلقه :
برابر بند ۲ ماده ۴۴ قانون مشمول یگانه مراقب یا نگهدارنده مادر از خدمت وظیفه عمومی معاف می باشد .
از آنجا که برابر ماده ۲۴ همان قانون ، رسیدگی به وضعیت مشمولانی که تقاضای کفالت می نمایند با هیئت رسیدگی است بدیهی است که تمامی پرونده ها برای صدور رای به این هیئت در واحد های وظیفه عمومی ارجاع می شود لیکن هیئت های مذکور بدون رعایت قانون و توجه به روح مقررات ، صرفا بر اساس سلیقه شخصی ، اقدام به صدور رای می کنند خصوصا در شرایط فعلی این اعمال سلیقه و سخت گیری در خصوص کفالت مادر مطلقه بیشتر است .
با وجود آنکه در قانون ، برای جلوگیری از طلاق به اصطلاح صوری ، مدت ۳۰ ماه برای صدور رای معافیت دائم تجویز شده است ولی هیئت رسیدگی با این توجیهات که کفالت مادر توسط مشمول را احراز نکردیم ، فاصله بین طلاق و درخواست مشمول نزدیک است ، چرا طلاق نزدیک به زمان معرفی مشمول صورت گرفته ، چرا طلاق پس از بیش از ۱۵ سال از زندگی صورت گرفته ، چرا طلاق توافقی انجام شده ، چرا مدارکی مبنی بر وجود اختلاف مانند درخواست قبلی طلاق یا سابقه ضرب و شتم و مراجعه به کلانتری و پزشکی قانونی وجود ندارد ، مشمول با پدرش ارتباط دارد ، مشمول در شرکت یا دفتر پدرش بکار اشتغال دارد ، مشمول در خارج از کشور و مادرش در ایران است یا بالعکس و مواردی از این قبیل از صدور رای معافیت موقت خودداری می نماید .
عدم صدور رای معافیت موقت مشمولان توسط هیات رسیدگی به دلایل واهی فوق الذکر در حالی است که در تبصره ۲ ماده ۴۴ قانون به صراحت ذکر شده است که :
" مشمولین موضوع بند ۲ این ماده تا سی ماه متوالی می توانند از معافیت کفالت موقت
استفاده نمایند و در پایان مدت فوق در صورت دارا بودن شرایط کفالت از انجام خدمت
دوره ضرورت معاف می گردند "
همانگونه که در متن تبصره مشخص است، استفاده از معافیت موقت به سبب کفالت مادر، با تشخیص مشمول است و هیئت رسیدگی اصولا نباید نقشی در صدور معافیت موقت داشته باشد زیرا چنانچه قرار بود هیئت رسیدگی ،معافیت موقت صادر نماید ، ضرورتی به ذکر عبارت " مشمولین می توانند از معافیت کفالت موقت استفاده نمایند " نبوده است و لذا اساسا طرح پرونده های کفالت موقت مادر، در هیئت رسیدگی ، در تضاد با متن قانون بوده و به تبع آن ، صدور رای عدم معافیت نیز توسط آنها خلاف بوده و اعزام مشمولین به خدمت یا ممانعت آنان از تحصیل و یا خروج از کشور تخلفی بزرگتر و ظلمی آشکار است .
علاوه بر این اشتباه فاحشی که در خصوص هیئت رسیدگی انجام می شود ، متاسفانه اشتباه دیگری نیز در پذیرش اعتراض به رای عدم معافیت کفالت صورت می گیرد که عملا راه اعتراض را به روی مشمولین بسته است .
ماده ۲۵ قانون تصریح کرده است :
" در صورتی که مشمول یا افرادی که از بستگان او که مدعی کفالت مشمول نسبت
به خود هستند ادعا نمایند که حقی از آنان تضییع شده است ،همچنین هر یک از
اعضای هیئت رسیدگی و یا فرمانده رده سازمانی بالاتر و یا رئیس اداره وظیفه
عمومی می توانند با ذکر دلیل موجه به رای صادره از هیئت رسیدگی اعتراض
نمایند و پرونده مشمول در هیات رسیدگی تجدید نظر مطرح و رای هیات مزبور به
استثنای موارد منطبق با ماده ۲۹ این قانون قطعی و غیر قابل اعتراض است "
چنانچه در متن ماده مورد نظر مشخص است مشمول و حتی کسی که مشمول مدعی کفالت اوست ، بدون هیچ دلیلی می توانند به رای هیئت رسیدگی اعتراض کنند ولی اعتراض سایر اشخاص به رای اولیه ، باید دارای دلیل موجه باشد ، در حالی که در مرکز رسیدگی سازمان وظیفه عمومی ، به راحتی اجازه اعتراض به مشمولان داده نمی شود و در صورتی که با اصرار مشمول ، مجبور به این کار شوند، اولا از مشمولین طی برگه ای علت اعتراض خواسته می شود و سپس چنانچه رئیس مرکز، اعتراض را وارد بداند، پرونده پس از تحقیقات محلی در هیئت تجدید نظر مطرح می شود و جالب آنکه عموما نیز هیئت تجدید نظر در خصوص معافیت کفالت ، بر خلاف نص صریح تبصره ۲ ماده ۴۴ که صرف دارا بودن شرایط کفالت(فاقد شوهر دائم بودن مادر ، تنها پسر بالای ۱۸ سال سالم مادر) را سبب معافیت دائم می داند با سوالات بی ربط و خارج از موضوع ( مانند هیئت بدوی ) از صدور رای معافیت کفالت خودداری می کنند .
نکته دیگر در خصوص هیات تجدید نظر ، طرح پرونده های کمتر ۳۰ ماه از تاریخ طلاق و مردود شده در هیئت بدوی - البته در صورت تایید موجه بودن دلیل اعتراض - در این هیئت است که همان اشکال پیش گفته شده وجود دارد .
۲ - معافیت پزشکی :
معافیت پزشکی مشمولان از دو منظر قابل توجه است که یکی مربوط به بیماری های مورد رسیدگی و دیگری مرتبط با هزینه های مربوط به معاینات پزشکی است .
تبصره ۱ ماده ۳۹ قانون خدمت وظیفه عمومی بیان داشته :
" ...به موجب آیین نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولین خدمت وظیفه عمومی است
که وزارت دفاع با کسب نظر از وزارتخانه های کشور و بهداشت ، ظرف حداکثر
شش ماه تهیه می کند که پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران می رسد "
آیین نامه مورد نظر در سال ۱۳۹۳ تصویب و از تاریخ ۹۳/۵/۱۳ به مورد اجرا گذاشته می شود پس از تصویب آیین نامه در هیات وزیران ، سازمان وظیفه عمومی در فاصله زمانی آبان ماه ۹۳ تا اردیبهشت ماه ۹۶ در قالب ۱۶ بخشنامه با عنوان " رفع ابهام در اجرای آیین نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولان " آیین نامه مصوب هیات وزیران را بلا اثر نموده و با اعمال اصلاحاتی در مواد آن دامنه معافیت مشمولان را تنگ تر و حقوق آنان را ضایع نمودند .
نکته جالب توجه در این اقدام خلاف قانون و خودسرانه ، آن است که سازمان وظیفه عمومی در بخش بیماری های قوانین و مقررات سایت خود ، اصلاحات انجام شده را با عنوان " توضیح بند…" در متن آیین نامه گنجانده تا خواننده به این باور برسد که این موارد نیز مصوب هیات وزیران است ، با توجه به اینکه دامنه این تغییرات بسیار گسترده بوده و پرداختن به آنها در حوصله این نوشتار نیست مخاطبین عزیز را به متن عنوان بیماریها که در بخش قوانین و مقررات سایت وظیفه عمومی آمده است ارجاع می دهم .
در تبصره ۳ ماده ۴۱ قانون آمده است :
" دولت مکلف است همه ساله هزینه تجهیز و تشکیل شورای پزشکی و شورای عالی
پزشکی ، فوق العاده پزشکان عضو شوراهای مذکور و همچنین هزینه معاینات
تخصصی مشمولینی که از پرداخت هزینه معاینات معاف می باشند و هزینه های اجرای
تبصره های ۳ و ۴ ماده ۳۹ را در اعتبارات نیروی انتظامی و بیمارستانهای ذیربط
پیش بینی نماید "
همچنین در ماده ۴۲ مکرر آمده است :
" مشمولینی که در شورای پزشکی شهرستان مربوط با معاینه بالینی معاف از خدمت
تشخیص داده نشوند و به تشخیص این شورا یا رئیس واحد وظیفه عمومی مربوط یا
اعتراض مشمول ، نیاز به معاینه تخصصی داشته باشند ، رئیس حوزه موظف است
آنان را به نزدیکترین مرکز مجهز وزارت بهداشت ، یا بیمارستان های نیرو های مسلح
معرفی نماید تا مورد معاینه قرار گیرند و نتیجه معاینه تخصصی برای تصمیم گیری به
شورای پزشکی همان شهرستان ارسال و در صورت اصرار بر اعتراض مشمولین با
تامین هزینه ها از سوی مشمول نتایج جهت تصمیم گیری به شورای عالی پزشکی
متشکل از پزشکان متخصص استان ارسال گردد .
تبصره ۱ - مشمولینی که متقاضی معاینه تخصصی باشند ، قبلا باید هزینه های پیش بینی
شده را به حساب دولت پرداخت نمایند . پس از معاینه طبق این قانون با مشمولان رفتار
می شود. مشمولینی که به تشخیص شورای پزشکی نیاز به معاینه تخصصی دارند ،
همچنین مشمولین مددجوی تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور و افرادی که به تایید
کمیته امداد امام خمینی (ره) محل فاقد تمکن مالی هستند از پرداخت وجه مزبور معاف
می باشند . "
از متن مواد ذکر شده چند نکته قابل توجه است :
۱ - دولت موظف است هزینه تجهیز و تشکیل شورای پزشکی و فوق العاده پزشکان را بپردازد .
۲ - تامین هزینه معاینات تخصصی مشمولان با دولت است و نیروی انتظامی باید آن را در اعتبارات مورد نیاز لحاظ نماید و مشمولان از پرداخت آن معاف می باشند .
۳ - معرفی مشمولان باید به نزدیکترین مرکز وزارت بهداشت یا بیمارستان های نیروهای مسلح صورت گیرد .
۴ - در صورتی که با اصرار مشمول به اعتراض ، معاینه تخصصی مجدد لازم باشد هزینه های مربوط باید توسط وی به حساب دولت واریز شود .
لیکن بر خلاف آنچه که در قانون در این خصوص تصریح شده است، با این توجیه که دولت بودجه مورد نیاز را تامین نکرده در معافیت پزشکی به نحو زیر اقدام می شود :
۱ - مشمولان برای حضور در جلسه شورای پزشکی موظف به پرداخت هزینه مربوط که حداقل ۱۳ هزار تومان است می باشند .
۲ - تمامی مشمولان قبل از معاینه بالینی در شورای پزشکی ، ابتدا برای معاینه تخصصی به بیمارستان های نیروهای مسلح معرفی می شوند و تمامی هزینه های ویزیت و اقدامات تشخیصی مانند آزمایش ، گرافی ها و بستری، به صورت آزاد دریافت می شود و هزینه های دریافتی نه به حساب دولت که به حساب درآمد های بیمارستان ها واریز می شود .
۳ - در صورت اعتراض مشمولان به آرای شورای پزشکی ، هزینه معاینات مجدد و حضور در شورای عالی پزشکی را نیز از مشمولان دریافت می شود..
۴ - به جای معرفی مشمولان به نزدیکترین مرکز وزارت بهداشت یا بیمارستان های نیرو های مسلح ،عموما مشمولان را از استان های مرکزی ، زنجان ، قزوین ، سمنان ، گیلان ، مازندران و … به بیمارستان امام سجاد نیروی انتظامی در تهران اعزام می کنند که علاوه بر هزینه های معاینه و تشخیص بیماری ، متحمل هزینه های ایاب و ذهاب و اسکان نیز می شوند.
این در حالی است که در هیچ کجای قانون مجوز داده نشده است که در صورت عدم تامین بودجه توسط دولت ، وظیفه عمومی موظف است هزینه های تکلیفی دولت را از مشمولان دریافت نماید .
امید است رئیس سازمان وظیفه عمومی ، با بازنگری فرایندهای انجام کار، تلاش جدی در قراردادن سازمان متبوع خود در مدار قانون را به عمل آورد .
- توضیحات
- نوشته شده توسط Mohammadreza
- دسته: یادداشت ها
- بازدید: 3591
سرهنگ بازنشسته محمد رضا اکبر حلوایی ؛
معاون سابق مشمولان و امور معافیتهای سازمان وظیفه عمومی
هفته گذشته سردار کمالی پس از سه دهه حضور د رمدیریت سربازی ستاد کل نیروهای مسلح ، تودیع شد . هرچند که موضوع تودیع و حتی بازنشستگی ایشان طی سه سال گذشته بارها اوج گرفت ولی بنا به دلایلی به مرحله اجرا نرسید ولی بالاخره این اتفاق خوب در سربازی صورت گرفت .
قطعا حضور بیش از 30 سال ایشان در مدیریت مشمولان یا رئیس اداره سرباز ستاد کل، اثرات مثبت نیز داشته است ولی با توجه به شناخت بیش از 15 ساله ای که از ایشان دارم و مباحثی که در جلسات رسمی یا دو نفره شنیده ام و مرور برخی اقدامات ایشان در آن مسئولیت ها ، معتقدم لطمه ای که موضوع سربازی از عملکرد ایشان خورده بسیار بیشتر از تاثیر مثبت وی در این مسئولیت ها بوده است .
قطعا یکی از مشکلاتی که رئیس جدید اداره سرباز با آن مواجه است مصوباتی است که سردار کمالی به اعتبار مدت حضور در مسئولیت سربازی ستاد کل ، از مراجع ذیربط اخذ نموده است که تغییر آن مصوبات براحتی مقدور نبوده و حتی مخالفانی را به همراه خواهد داشت .
بخاطر دارم که در سال 88 سه بخشنامه مغایر با قانون خدمت وظیفه عمومی ابلاغ شده بود که از جمله آنها ممنوعیت اعطای معافیت به مشمولان متقاضی کفالت پدر بزرگ یا مادر بزرگ دارای فرزند دختر و پسر بود در حالی که در قانون ، فقط داشتن فرزند پسر مانع رسیدگی لحاظ شده بود ، در سال 89 و با توجه به مشکلات پیش آمده برای مشمولان ، جلسه ای با سردار کمالی برگزار و پس از مباحث صورت گرفته ایشان پذیرفت که بخشنامه های ابلاغ شده اشتباه بوده است ولی تاکید داشت که به دلیل ابلاغ توسط رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ، نمی تواند درخواست لغو آنها را نماید که پیشنهاد کردم بجای ابلاغ رسمی ، صورتجلسه ای دو جانبه تنظیم کنیم و سازمان وظیفه عمومی از اجرای بخشنامه های مورد نظر خودداری نماید و به این ترتیب عملا ابلاغیه ها لغو شد، ولی با توجه به ساختار ستاد کل انجام کارهایی اینچنین توسط رئیس جدید اداره سرباز مقدور نخواهد بود.
از جمله مواردی که تصمیم سازی ایشان احتمالا راه را برای اصلاح بسته است می توان به موضوع حقوق سربازان اشاره کرد . سردار کمالی که به دلیل اعتقادات خود تمایلی به افزایش حقوق سربازان نداشت عملا با هر اقدامی که به اصلاح حقوق بیانجامد مخالفت می کرد و با مقرراتی که در سنوات گذشته در این خصوص به تصویب رساند راه اصلاح را بسیار سخت کرده است .
دیگر نمونه اقدامات یک سویه ایشان موضوع مرخصی سربازان است ، در حالی که دراصلاحات صورت گرفته در قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب سال 90 مرخصی سربازان همانند کارکنان کادر( در مناطق عادی 30 روز در سال ) در نظر گرفته شده است ولی وی با اخذ مصوبه این مدت را تقریبا به نصف کاهش داد .
علاوه بر مصوبات محدود کننده و ناخوشایند ساز ایشان در موضوع سربازی ، متاسفانه اقدامی جدی نیز درجهت بهبود سربازی و رفع آسیب های شناسایی شده در این حوزه از سوی وی صورت نگرفته است ، در سال 91 و پس نظر خواهی از نیروهای مسلح اشکالات یا آسیبهای سربازی در سر فصل هایی مانند عمومی ، اهداف و راهبرد ، قداست و منزلت سربازی ، فراخوان و احضار ، رسیدگی به وضع مشمولین ، اعزام ، تربیت و آموزش ، بکارگیری ، خدمات و نگهداری ، بهره وری و احتیاط و ذخیره شناسایی و جمع بندی گردید که تاکنون تقریبا هیچ اقدام موثری برای رفع آنها صورت نگرفته و شاید بتوان گفت عملا به فراموشی سپرده شده است .
بیاد دارم در جلسه ای در آذر ماه 93 که در سازمان وظیفه عمومی و برای بررسی شرایط جریمه مشمولین غایب که قرار بود در قانون بودجه سال 94 آورده شود تشکیل شده بود سردار کمالی درابتدای سخنان خود به این مضمون گفتند "من بعنوان متولی سربازی ، وقتی مورد سوال مردم و رسانه ها قرار می گیرم آن را خوب توصیف می کنم ولی در جمع خودمان می گویم که وضع سربازی بسیار بد است " ولی متاسفانه با وجود این اعتراف صریح ، در طی سالیان گذشته ، هیچگونه اقدام موثری در جهت بهبود وضعیت سربازی از سوی ایشان صورت نگرفته است .
بهر حال رفتن ایشان از ریاست اداره سرباز ستاد کل نیروهای مسلح را باید به فال نیک گرفت ، چرا که پس از 31 سال ،انحصارفردی شکسته شده و خونی جدید دراین شربان جریان یافته است که امید است بتواند بر مشکلات ایجاد شده غلبه کرده و روند مثبتی را پایه گذاری نماید .
برای رئیس جدید اداره سرباز ستاد کل نیروهای مسلح توفیق روز افزون در جهت بهبود سربازی و منطقی کردن آن را دارم .
- توضیحات
- نوشته شده توسط Mohammadreza
- دسته: یادداشت ها
- بازدید: 3536
سرهنگ بازنشسته محمدرضا اکبر حلوایی - معاون سابق مشمولان و امور معافیتهای سازمان وظیفه عمومی
مشاوره از جمله خدمات پذیرفته شده در کشور است که توسط افراد آگاه به موضوع به کسانی ارائه می شود که یا بدلیل نداشتن فرصت یا اطلاعات کافی در موضوعی خاص ، نیازمند مشاوره هستند و یا مقررات مربوط به موضوع مورد نظر دستخوش تغییرات لحظه ای و سلیقه ای است و یا اینکه متصدیان اجرای آن مقررات فرصت کافی برای پاسخگویی را نداشته و از ارائه راهکارهای درست به مراجعان خودداری می کنند .
اینکه عمومیت و پیچیدگی برخی موضوعات در جامعه سبب ورود افراد سودجو ، به آن موضوع شده و با راهنمایی غلط ممکن است مراجعان و تماس گیرندگان را با مشکلات جدیدی مواجه نمایند قابل کتمان حتی دفاع نیست ولی تعمیم آن به همه ، تنها از ذهن های بیمار و افراد مغرض ساخته است که در صدد هستند ناکارآمدی خود را با فرافکنی جبران نمایند .
اخیرا سردار کمالی رئیس اداره سرباز ستاد کل که ظاهرا موضوع برای مصاحبه کم آورده و غیبت خود در رسانه ها را نیز از ترس فراموش شدن به صلاح ندانسته اند در مصاحبه ای به مشاوره در امر سربازی پرداخته و افاضاتی داشته اند که برخی مطالب برای تنویر افکار عمومی بیان می شود.
گفته اند: " برخی سامانه ها ، کانالها و کمپین ها تشکیل شده که به عنوان مشاور سربازی کاسبی می کنند"
این حرف درستی است ، برخی مراکزی که خصوصا از طریق تلفن های هوشمند ، مشاوره ارائه می دهند بدون اطلاع درست از مقررات و صرفا با هدف کسب درآمد ، از طریق طولانی کردن مکالمه ، با عناوین جعلی نظامی و بدون سابقه کار در وظیفه عمومی ، اطلاعات غلط به تماس گیرندگان می دهند که لازم است مردم فهیم کشورمان قبل از هرگونه تماس با مراکز مشاوره سربازی ، از سوابق مشاوره دهندگان و توانایی آنان در پاسخگویی صحیح اطمینان حاصل کنند تا در دام سودجویان نیفتند .
همچنین فرموده اند:
"این افراد در واقع اطلاعات موجود درباره سربازی را جمع آوری کرده و به سربازان می فروشند در صورتی که هیچ موضوع جدیدی توسط آنها مطرح نمی شود و همان قوانین و مقررات موجود یا برخی اطلاعات دروغین راجع به سربازی را ارائه می دهند . "
البته این حرف از کسی که ادعا می کند حقوق خوانده است بسیار بعید است و به نظر می رسد حقوق را فرا نگرفته است ، بدیهی است وظیفه مشاور آنست که از تمامی مقررات موضوع مشاوره آگاهی داشته و با توجه به اطلاعات موجود و شیوه عمل مجریان ، مراجعه کننده را برای بهترین تصمیم گیری راهنمایی کند و قطعا در هیچ نظام حقوقی از مشاور انتظار ندارند که راهنمایی موکلان بر مبنای نظرات شخصی و یا فرا تر از قانون راهنمایی نماید .
البته در سازمانهایی که وظایف خود را دلسوزانه به انجام میرسانند تلاش می کنند تا از نظرات کسانی که به ارائه مشاوره می پردازند به دلیل آگاهی آنان به مشکلات قانونی یا اجرایی ، در اصلاح فرآیندها و تسهیل مقررات استفاده کنند ولی در سازمانهای غیر از آن ، به دلیل غلبه حسادت یا ترس از دست دادن شغل ، تلاش می کنند هر از گاهی از فعالیت مراکز مشاوره ممانعت نمایند تا از بروز و علنی شدن ناکارآمدی خود نیز جلوگیری کرده باشند .
تقاضای روز افزون مشمولان و خانواده آنان برای اخذ مشاوره در موضوع سربازی نشانگر آن است که یا قانون در تدوین دارای ابهامات اساسی است و یا اینکه مجریان تسلط لازم به مقررات مربوط را نداشته و بدون بررسی ، آنچه را که به ذهنشان می رسد به مراجعه کنندکان ارائه می دهند . در کنار این اشکالات ، تصمیمات مقطعی ، غیر منطقی ، بدور از واقعیات اجتماع و غیر کارشناسانه در موضوع سربازی که از سوی مسئولان مربوط گرفته می شود و بی ثباتی تصمیمات گرفته شده مانند معافیت سه برادری ، جریمه مشمولان غایب و...و بی اعتمادی مردم به صحت عملکرد مسئولان است.
- توضیحات
- نوشته شده توسط Mohammadreza
- دسته: یادداشت ها
- بازدید: 3899
سرهنگ بازنشسته محمدرضا اکبر حلوایی - معاون سابق مشمولان و امور معافیتهای سازمان وظیفه عمومی
بودجه جاری نیروهای مسلح عموما از موضوعات اختلافی دولت و نیروهای مسلح بوده است تا جایی که در مواقعی تامین خواسته نیروهای مسلح ، با فرمان رهبری به دولت ، اعمال نفوذ نمایندگان مجلس و یا برداشت از صندوق توسعه ملی صورت گرفته است .
از جمله بخش های مورد مناقشه ، هزینه سربازان در طول مدت خدمت سربازی است که بنا به گفته مسئولین نظامی و البته در راستای ماده ۶۳ مکرر قانون خدمت وظیفه عمومی، حدود ۴ میلیون تومان تعیین شده است که شامل هزینه آموزش ، خوراک ، پوشاک ، حمل ونقل و … می باشد.
از بررسی مصاحبه های مسئولین سربازی در کشور برآورد می شود که سالانه حدود ۴۰۰ هزار نفر به سربازی اعزام می شوند و با لحاظ مدت خدمت پیش بینی شده در قانون، تقریبا در هر سال حدود ۷۰۰ هزار سرباز در مراکز نیروهای مسلح بطور مستمر حضور دارند که هزینه ای در حدود ۲ هزار۸۰۰ میلیارد تومان را باید به خود اختصاص دهد .
نیروهای مسلح در برخی مواقع ، تمهیدات مختلفی چون مرخصی عصرگاهی به سربازان در حال خدمت در شهرها برای صرفه جویی در هزینه صبحانه ، ناهار و شام آنان ، توزیع لباس با کیفیت پایین از نظر جنس و دوخت ، کاهش مدت مرخصی ، طولانی کردن فواصل اعزام به مرخصی ، کاهش نامحسوس مدت آموزش نظامی و… را برای جبران هزینه های مربوط یا صرفه جویی در هزینه سربازان و هزینه کرد آن در سایر بخشهای مورد نیاز می اندیشند.
سرهنگ بازنشسته محمدرضا اکبر حلوایی - معاون سابق مشمولان و امور معافیتهای سازمان وظیفه عمومی
همین اقدامات به ظاهر کوچک باعث می شود تا سربار هزینه ها به خانواده ها تحمیل شود و سربازانی که خانواده آنان از تمکن کمتری برخوردار هستند با مشکلات مختلفی از جمله تامین هزینه های ایاب و ذهاب خود مواجه شده یا برای تامین آن در اوقات فراغت و استراحت ،به کارهای نه چندان مطلوب متوسل شده یا برای پرهیز از هزینه های ناخواسته ، ماندن در پادگان و تحمل مشکلات مربوط را به خارج شدن از محل خدمت ترجیح دهند که خود زمینه ساز بروز بیماریهای روحی و شخصیتی می گردد.
پس از انقلاب اسلامی و ایام دفاع مقدس که اصولا تامین نیازمندی های نیروهای مسلح در اولویت قرار داشته است، دولت در دو مرحله در سالهای ۷۹-۷۷ و ۹۷ -۹۴ برای تامین بودجه مورد نیاز سالانه ، سربازی را با عناوین مختلفی چون ، خرید خدمت و جریمه مشمولان غایب در معرض فروش قرار داد که البته فروش مرحله اول از آن جهت که تقریبا همه مشمولان را شامل می شد عادلانه تر بود و در مرحله دوم از آنجا که این امتیاز به کسانی اعطا می شد که به قانون وقعی ننهاده بودند غیر منصفانه تر می نمود.
در قانون بودجه ۴ سال اخیر، پیش بینی شده بود که دولت از محل جریمه مشمولین غایب مبلغ ۹۰،۵۰۰ میلیارد ریال دریافت و بابت تامین بخشی از بودجه مورد نیاز، به نیروهای مسلح پرداخت کند که به نظر می رسد مبلغ اخذ شده تا پایان سال ۹۷ به حدود ۷۰،۰۰۰ میلیارد ریال برسد.
در سالهای گذشته نیز بنا به مصوبه شورای عالی امنیت ملی مقرر شد مشمولان ایرانی مقیم خارج کشور با پرداخت وجه و لحاظ ضوابطی از معافیت استفاده نمایند که در دهه هفتاد به دلیل آنکه مبلغ مورد نظر با دلار تعیین و با معادل ریالی محاسبه و دریافت می شد به معافیت ارزی شناخته شد. همچنین در سالهای ۹۱-۸۲ نیز خرید خدمت توسط مشمولین مقیم خارج با پرداخت مبلغ ۱۰ میلیون تومان صورت گرفت و جالب آنکه در همان مقطع ستاد کل برای جلوگیری از بروز مطالبه توسط مشمولین ،اطلاع رسانی در خصوص این نوع معافیت در داخل کشور را منع کرده بود.
هر چند که ستاد کل نیروهای مسلح با طرح موضوعات کلیشه ای و تکراری چون ، افزایش تعداد مشمولین غایب ، کمبود نیروی یگانهای نظامی ، ایجاد تبعیض بین مشمولان و سرخوردگی آنان ، سیر نزولی متقاضیان ، عدم تامین مبالغ پیش بینی شده در قانون و… با مخالفت های مکرر سالانه ، سعی در توقف آن داشت و نهایتا با کسب موافقت اختصاص 1.5.میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی ، خود را بی نیاز از وجوه حاصل از جریمه مشمولین غایب دید و با هماهنگی دولت که دیگر انگیزه ای برای ادامه این طرح و اختصاص بودجه اضافه به نیروهای مسلح نداشت، آن را در قانون بودجه سال 98 لغو کرد لیکن بار دیگر این موضوع را که نیروهای مسلح بر خلاف ادعاهای تقدس گرایانه سربازی، در مواقع لزوم ، حاضر به عدول از شعارها و واگذاری خدمت سربازی در ازای دریافت پول می باشند در اذهان مردم قرارداد. واقعیت آنست که در حال حاضر از سربازان بدان جهت که نیروی کار ارزان قیمت پنداشته می شوند استفاده بهینه نشده وعموما در امور تعریف شده و مشاغل مندرج در جداول سازمانی بکار گرفته نمی شوند و در نتیجه نقش تاثیر گذاری در انجام وظایف نظامی ندارند که این موضوع با مراجعه به مراکز اصلی نیروهای مسلح ، چون ستاد کل ، سپاه ، ارتش، وزارت دفاع و حتی نیروی انتظامی قابل درک است ولی ستاد کل همچنان معتقد است نیروهای مسلح به دلیل کاهش موالید با کمبود سرباز مواجه هستند و لذا تکلیف سازمانی آنست که با هر طرحی که به کاهش نیروی سرباز بینجامد باید مخالفت کرد چرا ممکن است طرحهای ارائه شده در نهایت ستاد کل را مجبور به بازنگری در اصل سربازی و منطقی کردن آن نماید.
کثرت سربازان از یک سو، عدم استفاده بهینه و هرز رفت این سرمایه ملی از سوی دیگر سبب شده تا هم دولت رغبتی به افزایش حقوق سربازان بر مبنای قانون خدمت وظیفه عمومی که میزان آن را بین ۶۰ تا ۹۰ درصد حقوق کارکنان رسمی پیش بینی نموده است نداشته باشد و هم ستاد کل پیگیری جدی در این خصوص از خود نشان ندهد و بدیهی است که سایر سازمانهایی هم که برابر قانون ، موظفند تسهیلاتی را در خصوص رفاه سربازان ایجاد کنند، از وظایف خود شانه خالی می کنند.
هر چند که من با اصطلاح "سربازی حرفه ای "با تعریف متداول آن موافق نیستم ولی با توجه به شرایط فعلی سربازی از نظر مدت، بی تاثیری در زندگی فردی و اجتماعی جوانان ، عدم استفاده صحیح و موثر در موضوع امنیت ، نداشتن امتیاز عملی و ملموس نسبت به کسانی که سربازی نمی روند ، رعایت نشدن شئون سربازی در برخی از مراکز نیروهای مسلح ، مشکلات موجود در تامین هزینه های اولیه سربازان مانند خوراک ، پرداخت نشدن حقوق بسیار اندک و ناچیز، که توسط بعضی سربازان به رسانه های بیگانه اعلام و سبب می شود نیروهای مسلح برای پرداخت آن و تکذیب خبر به تکاپو بیفتند و حتی رئیس اداره سرباز ستاد کل در پست ها و استوری های اینستاگرام خود با درج کامنتهای تشکر سربازان از پیگیری صورت گرفته و دریافت حقوق، سعی در شکستن جو بوجود آمده داشته باشد و … فروش سربازی و هزینه کرد درآمد حاصل برای بهبود وضعیت خدمت و معیشت سربازان را به عنوان یک راهکار موقت برای گذر از مرحله اجباری به سوی " نظامی گری حرفه ای ، دفاع ملی "مناسب میدانم و امیدوارم روزی نیروهای مسلح و خصوصا ستاد کل با نگاه واقع بینی و بدور از شعار زدگی ، دولت و نمایندگان مجلس با بررسی دقیق و منطقی ، گامی اساسی در جهت حل دغدغه های جوانان و خانواده های آنان بردارند.
این یادداشت با اصلاحاتی در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است .لینک خبر https://www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3535191




